หลักสูตรขบวนการชุมชน

สถาบันอาศรมศิลป์
ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
สร้างหลักสูตรเพื่อส่งเสริมสมรรถนะคนในชุมชน
ให้สามารถพัฒนาพื้นที่สุขภาวะชุมชนได้

หลักสูตรขบวนการชุมชน

มีเป้าหมายเพื่อสร้างผู้นำการเปลี่ยนแปลง (Change Agent)
ให้มีทักษะแบบสถาปนิกชุมชน ทำหน้าที่สร้างการมีส่วนร่วม
เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีของคนในชุมชน

สร้าง Change Agent ส่งเสริมทักษะ ความรู้ความเข้าใจที่จำเป็น ต่อการก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำ พาชุมชนพัฒนาไปในทิศทางที่ชุมชนต้องการ

สร้างการเรียนรู้ให้คนในชุมชน มุ่งสร้างการเรียนรู้ให้กับผู้นำ รวมถึงคนในชุมชน ให้รู้บริบท ตระหนักถึงปัญหา และหาทางแก้ไขปัญหาของชุมชน

พัฒนาเครือข่ายชุมชน เพื่อเสริมพลังชุมชนให้ทำงานที่ท้าทายได้ หลักสูตรส่งเสริมให้เกิดเครือข่ายกับหน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้อง และกับชุมชนอื่นที่มีเป้าหมายแบบเดียวกัน ให้เกิดพลังผลักดันให้ทุกชุมชนเดินหน้าพัฒนาอย่างมั่นคง

ผลที่ชุมชนจะได้รับจากการเข้าร่วมหลักสูตร

1. ผู้เข้าอบรมมีความรู้ ทักษะที่จำเป็นในการพัฒนาพื้นที่สุขภาวะชุมชน
2. ชุมชนมีเป้าหมายและแผนการพัฒนาที่เหมาะกับชุมชน
3. เกิดเครือข่ายระหว่างขบวนการชุมชนในภูมิภาคต่างๆที่เรียนรู้ สนับสนุน และสร้างแรงบันดาลใจระหว่างกัน

กลุ่มเป้าหมายของหลักสูตร

มุ่งเน้นที่การพัฒนาศักยภาพของแกนนำชุมชน ซึ่งประกอบด้วย
1. แกนนำตามโครงสร้างการปกครอง เช่น ประธานชุมชน กรรมการชุมชน กลุ่มอาสาสมัครสุขภาพประจำหมู่บ้าน (อสม.)
2. แกนนำตามธรรมชาติ คือ ผู้ที่ไม่มีตำแหน่งตามโครงสร้าง แต่สามารถเป็นศูนย์รวมของคนในชุมชนได้

แนวคิดของหลักสูตร

“ออกแบบหลักสูตรเฉพาะชุมชนของคุณ ”
ให้มีเป้าหมาย เนื้อหา กระบวนการ และเวลาเรียนรู้ ที่เหมาะกับบริบท และสถานการณ์ในชุมชนของคุณ

รูปแบบการเรียนการสอนของหลักสูตร

เป็นกระบวนการเรียนรู้จากการลงมือทำ ไม่ใช่การฟังบรรยาย
เป็นการจัดการเรียนการสอนที่ให้ผู้เรียนได้มีโอกาสลงมือพัฒนาชุมชนในทุกขั้นตอน จนเกิดความรู้ความเข้าใจ และทักษะเฉพาะตนขึ้น

เป็นกระบวนการเรียนรู้เป็นกลุ่ม
เป็นการจัดการเรียนการสอนโดยใช้กระบวนการกลุ่มให้ผู้เรียนได้มีโอกาสทำงานร่วมกัน ผู้เรียนจะได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์ทำงานพัฒนาชุมชนและความคิดเห็นกับผู้เรียนคนอื่นๆ

เป็นกระบวนการเรียนรู้จากสถานการณ์จริง
เป็นการจัดการเรียนการสอนให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้โดยให้เข้าไปเผชิญสถานการณ์จริง ปัญหาจริง ในบริบทจริงของชุมชน เพื่อร่วมกันศึกษาเรียนรู้ แสวงหาความรู้ ข้อมูล และวิธีการต่าง ๆ เพื่อแก้ปัญหานั้น

เป็นกระบวนการเรียนรู้จากความเข้าใจทางด้านกายภาพชุมชน
ผู้เข้าอบรมจะได้เรียนรู้พื้นฐานของสถาปนิก หมายถึงการรับรู้การเข้าใจสภาพแวดล้อมชุมชน

หลักสูตรที่จัดอบรม

แผนที่คนดี

ทำให้เห็นศักยภาพและคุณค่าของคนในชุมชน
เป้าหมายเพื้อการสร้างทีมงาน

การสำรวจกายภาพชุมชน

พัฒนาทักษะการอ่านและเขียนแผนที่
นำไปสู่ความเข้าใจสภาพแวดล้อมชุมชน

การวางเป้าหมายและแผนพัฒนาชุมชน

พัฒนาทักษะการสรุปและวิเคราะห์ข้อมูล
จนเกิดเป้าหมายและแผนการทำงานของชุมชน

การออกแบบพื้นที่สุขภาวะชุมชน

เพื่อสามารถออกแบบพื้นที่สุขภาวะ
อย่างมีส่วนร่วมของคนในชุมชน

จำนวนชุมชน / โรงเรียน / ผู้เข้าร่วมอบรม

จำนวนชุมชน/โรงเรียนที่เข้าอบรม จำนวนผู้เข้าร่วม
หลักสูตรการสำรวจทางกายภาพชุมชน 23 ชุมชน 3 โรงเรียน 200 คน
หลักสูตรการวางเป้าหมายและแผนพัฒนาชุมชน 7 ชุมชน 66 คน
หลักสูตรการเขียนโครงการ (หลักสูตรเสริม) 4 ชุมชน 37 คน
หลักสูตรการออกแบบพื้นที่สุขภาวะชุมชน 3 ชุมชน 20 คน
หลักสูตรส่งเสริมอาชีพชุมชน 4 ชุมชน 40 คน
หลักสูตรสื่อสารคุณค่าชุมชน 2 ชุมชน 20 คน

ชุมชนที่สนใจ
ติดต่อมาที่เพจเฟซบุ๊ค
หลักสูตรขบวนการชุมชน

Communityranger

ชุมชนที่เข้าร่วมอบรมกับหลักสูตร

ชุมชนตำบลท่าม่วง

บริบทชุมชน เป็นชุมชนย่านเก่า ที่มีวัฒนธรรม เศรษฐกิจที่รุ่งเรืองมาแต่อดีต ปัจจุบันเป็นย่านที่ค่อนข้างซบเซา
เป้าหมายชุมชน มีเป้าหมายในการพัฒนาพื้นที่ริมน้ำให้เป็นพื้นที่ ที่สะอาดเป็นระเบียบ และสามารถนำมาใช้ในเชิงการท่องเที่ยว ค้าขาย หรือนันทนาการ แนวทางการดำเนินงาน ชุมชนสร้างเครือข่าย ชุมชนริมน้ำ ดึงให้ชุมชนริมน้ำเข้ามาร่วมมือกันทำความสะอาด ปลูกต้นไม้ ลงสีภาพที่สื่อสารเรื่องราวความเป็นท่าน้ำ เก่าแก่ และดึงเครือข่าย ภายนอกชุมชนเข้ามาจัดกิจกรรมร่วมกับคนในชุมชน เกิดการขับเคลื่อนการพัฒนาริมน้ำร่วมกันในกลุ่มเครือข่าย

ที่ตั้ง : ตำบลท่าม่วง อำเภอท่าม่วง
จังหวัดกาญจนบุรี

ประชากร : ตำบลท่าม่วง
มีประชากรทั้งสิ้น 14,558 คน

ชุมชนที่เข้าร่วมอบรม :
ในตำบลท่าม่วง 8 ชุมชน
และชุมชนรอบข้างอีก 3 ชุมชน

“การเสียสละเวลามาร่วมกันขับเคลื่อนชุมชน ของพวกเรา นำมาซึ่งความรู้สึกภูมิใจ สุขใจ รวมถึงสนุกที่ได้ทำงานร่วมกัน ขณะเดียวกัน ก็ได้รู้จักชุมชนในแง่มุมต่างๆเพิ่มขึ้น ได้แบ่งปันความรู้นั้นกลับคืนให้ชุมชน”

วิวรรณ ศรีรุศสานุกูล
ชมรมรักษ์ตลาดเก่าท่าม่วง บ้านแขก

“ชุมชนของเราเป็นชุมชนเมือง
ความคิดคนในชุมชนจะต่างกัน
มีแนวคิดในการพัฒนาที่หลากหลาย
การทำงานนี้ทำให้ได้ประสานความคิด
ศักยภาพในการทำงาน ให้ทุกคน
เข้ามามีส่วนในการพัฒนาท้องถิ่น”

นที ประยูธมหิศร
รองประธานชุมชนริมน้ำ

บ้านเอื้ออาทร รังสิตคลอง 10/2

บริบทชุมชน เป็นชุมชนในหมู่บ้านเอื้ออาทรของการเคหะแห่งชาติ ผู้อาศัยมาจากถิ่นฐานที่แตกต่างกัน มีหลากหลายอาชีพ มีจุดเด่น ที่พื้นที่ส่วนกลางที่มีหลายแห่งในชุมชน แกนนำดำเนินงานพัฒนาชุมชน ในหลายมิติ ทั้งอาชีพ วัฒนธรรม และอื่นๆ
เป้าหมายชุมชน คือการสร้างพื้นที่ ส่วนกลางให้ใช้ประโยชน์ ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และส่งเสริมรายได้ให้กับคนในชุมชน แนวทางการดำเนินงาน ชุมชนได้ทำกระบวนการออกแบบสวน อย่างมีส่วนร่วม และลงมือสร้างจริง ส่วนใดที่ทำเองได้ ก็ระดมจิตอาสาร่วมกันทำ ส่วนใดที่ทำเองได้ยากก็ขอการสนับสนุน จากแหล่งต่างๆ เช่น อบต. การเคหะแห่งชาติ เป็นต้น

ที่ตั้ง : ตำบลบึงสนั่น อำเภอธัญบุรี
จังหวัดปทุมธานี

ประชากร : 2,000 กว่าคน

“พบว่าการทำงานที่ผ่านมานั้น จะสำเร็จไม่ได้ หากไม่มีองค์ประกอบ ที่สำคัญ คือ
1. มีทีมที่พร้อมเดินไปด้วยกัน มีเป้าหมายเดียวกัน เสียสละ อดทน
2. ให้ความสำคัญกับการสร้างมิตร สร้างเครือข่ายการทำงาน ทั้งในชุมชน และนอกชุมชน รวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
3. มีแผนงานที่ชัดเจน”

รุ่งนภา ศรีเทพ
เลขากรรมการชุมชนบ้านเอื้ออาทร รังสิตคลอง 10/2

“จากการที่ร่วมแรงร่วมใจกันในชุมชน
เริ่มจากทำงานเล็กๆ เกิดเป็นความสามัคคี
ได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็น รู้สึกมีความสุข
สิ่งที่เราช่วยกันทำขึ้นมา
แล้วคนในชุมชนได้ใช้งาน”

คัทธีญา ผาคำ
รองประธานชุมชนบ้านเอื้ออาทร
รังสิตคลอง 10/2

สื่อความเข้าใจหลักสูตร

สื่อความรู้โควิด-19