ออกแบบเมือง

ชุมชนวัดแก่นเหล็ก

ที่ตั้ง
ตำบลคลองกระแชง
อำเภอเมือง
จ.เพชรบุรี

    ชุมชนวัดแก่นเหล็ก เป็นชุมชนเก่าแก่ที่ตั้งอยู่ใจกลางย่านเมืองเก่าเพชรบุรี ติดกับวัดมหาธาตุวรวิหารและชุมชนคลองกระแชง เป็นชุมชนที่มีลักษณะเป็นเวิ้งขนาดใหญ่ ที่มีทางเข้าออกของชุมชนถึง ๓ เส้นทาง มีโบสถ์วัดแก่นเหล็กตั้งอยู่ใจกลางชุมชน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของคนในชุมชนทุกเพศทุยวัย ที่สำคัญชุมชนวัดแก่นเหล็กเป็นชุมชนที่มีความเป็น บวร หรือ บ้าน วัด โรงเรียน ได้อย่างชัดเจน นั่นคือ มีทั้งวัด โรงเรียน และชุมชนอยู่ในพื้นที่ใกล้กัน ได้แก่ วัดแก่นเหล็ก วัดพลับพลาชัย และโรงเรียนเทศบาล ๑ วัดแก่นเหล็ก ด้วยลักษณะพื้นที่กายภาพที่ถูกโอบล้อมด้วยวัด โรงเรียน และบ้านเรือน ทำให้มุมมองและทัศนียภาพภายในชุมชนมีความสวยงามของพระปรางค์ห้ายอดของวัดมหาธาตุวรวิหาร และทัศนียภาพของพระนครคีรี (เขาวัง)

    ชุมชนวัดแก่นเหล็กเป็นชุมชนที่มีศิลปวัฒนธรรมที่มีคุณค่าอยู่มากมายในอดีต เช่น ละครชาตรี ดนตรีปี่พาทย์ การทำหัวโขน มวยไทย การเลี้ยงไก่ชนและการเตี้ย ซึ่งทำให้ในชุมชนวัดแก่นเหล็กในอดีตมีชื่อเสียงเป็นอย่างมาก แต่ในปัจจุบันคนรุ่นใหม่ส่วนใหญ่ต่างออกไปหางานทำตามพื้นที่อื่น ๆ จึงแทบไม่เหลือผู้ที่สืบสานศิลปวัฒนธรรมในชุมชน เหลือแต่เพียงผู้สืบทอดล้วนแล้วเป็นผู้สูงอายุ ทำให้มรดกทางวัฒนธรรมของชุมชนค่อย ๆเลือนหายไปตามกาลเวลา เหลือแต่เพียงร่องรอยประวัติศาสตร์

    ปี ๒๕๖๓ สถาบันอาศรมศิลป์ได้ดำเนินงานในพื้นที่ชุมชนวัดแก่นเหล็ก ร่วมกับคนในชุมชน วัด โรงเรียน กลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวชุมชนเมืองเพ็ชร์ และเทศบาลเมืองเพชรบุรี ในการพัฒนาพื้นที่สุขภาวะภายในชุมชนให้เกิดเป็นรูปธรรม โดยเกิดพื้นที่สตรีทอาร์ตของชุมชนบริเวณทางเข้าชุมชนถึง ๓ เส้นทาง ที่เล่าเรื่องวิถีชีวิต ศิลปวัฒนธรรม สถาปัตยกรรม สัตว์เลี้ยง และอัตลักษณ์ของชุมชน เพื่อเปรียบเสมือนเป็นแกลลอรีที่เล่าเรื่องภายในชุมชนแก่ผู้มาเยือนก่อนเข้าสู่พื้นที่ด้านในชุมชน และทำให้เกิดพื้นที่คนเดิน ทำให้ชุมชนมีความสวยงามน่าอยู่มากขึ้น และสร้างความเชื่อมโยงของพื้นที่วัฒนธรรมจากชุมชนคลองกระแชงมายังชุมชนวัดแก่นเหล็ก เกิดแหล่งท่องเที่ยวของชุมชนจากความร่วมมือร่วมใจของคนในพื้นที่อย่างเป็นรูปธรรม

    นอกจากนี้ สถาบันอาศรมศิลป์ยังได้ออกแบบปรับปรุงพื้นที่และภูมิทัศน์โดยรอบโบสถ์วัดแก่นเหล็ก และพื้นที่บริเวณหน้าโรงเรียนเทศบาล ๑ วัดแก่นเหล็ก ให้เป็นพื้นที่สำหรับคนทุกเพศทุกวัย และเป็นพื้นที่ที่ชุมชน วัด และโรงเรียนสามารถใช้ทำกิจกรรมร่วมกันได้ และทำให้ชุมชนวัดแก่นเหล็กเป็นชุมชน บวร ที่สมบูรณ์อย่างแท้จริง

ไทม์ไลน์

2563

– เวทีวัดแก่นเหล็ก 1 (9/06/2020)

– เวทีวัดแก่นเหล็ก 2 (18/06/2020)

– หน้าบ้าน น่าเดิน

– ปลูกต้นไม้ชุมชน

– Street Art ชุมชน

2564

– เวทีวัดแก่นเหล็ก 3

– ปรับปรุงทางเข้าชุมชน 1

– เวทีวัดแก่นเหล็ก 4

– ปรับปรุงทางเข้าชุมชน 2

กิจกรรมที่สำคัญ

ปรับปรุงพื้นที่ทางเข้าชุมชนวัดแก่นเหล็ก

    เป็นกิจกรรมการพัฒนาและปรับปรุงพื้นที่ทางเข้าชุมชน วัดแก่นเหล็กให้เกิดเป็นรูปธรรมคนในชุมชนวัดแก่นเหล็กและทีมสถาปนิกได้ร่วมกันออกแบบพื้นที่ทางเข้าชุมชนวัดแก่นเหล็ก ซอย ๒ ให้เป็นพื้นที่ Street Art ของชุมชน ที่เล่าเรื่องวิถีชีวิต ศิลปวัฒนธรรม และอัตลักษณ์ของชุมชน บนผนังวัด ผนังร้านก๋วยเตี๋ยว และพื้นถนน เพื่อสร้างความเชื่อมโยง ของพื้นที่วัฒนธรรมจากชุมชนคลองกระแชงมายังชุมชนวัดแก่นเหล็ก และเกิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวของชุมชน ที่ทำให้คนใน ชุมชนเกิดความภาคภูมิใจ และมีความรักนพื้นที่บ้านเกิด ของตนเอง นอกจากนี้ยังทำให้ชุมชนมีชื่อเสียง และเป็นที่รู้จักมากขึ้น

    พื้นที่บริเวณทางเข้าชุมชนวัดแก่นเหล็ก ซอย ๒ เล่าเรื่องของศิลปวัฒนธรรมของชุมชน ได้แก่ ละครชาตรี มวยไทย การละเล่นไก่ชน ไก่แจ้ วิถีชีวิตของคนในชุมชน

    พื้นที่บริเวณนี้จากที่เคยไม่เป็นระเบียบ ไม่มีผู้คนเดินผ่าน กลายเป็นพื้นที่สำหรับคนเดิน ที่มีความสวยงาม เป็นแหล่ง ท่องเที่ยว และเป็นแหล่งเรื่องรู้ศิลปวัฒนธรรมของชุมชน วัดแก่นเหล็กอย่างเป็นรูปธรรม

ออกแบบ

การออกแบบปรับปรุงภูมิทัศน์บริเวณหน้าโบสถ์วัดแก่นเหล็ก

    ทางชุมชนวัดแก่นเหล็ก และทีมสถาปนิกจากสถาบัน อาศรมศิลป์ได้ร่วมกันออกแบบปรับปรุงภูมิทัศน์บริเวณ หน้าโบสถ์วัดแก่นเหล็ก ให้เป็นพื้นที่สำหรับคน ทุกเพศทุกวัย และเป็นพื้นที่ที่ชุมชน วัด และโรงเรียน สามารถใช้ร่วมกันได้ โดยร่วมกันวิเคราะห์พื้นที่แต่ละจุด ให้เป็นพื้นที่ใช้สอยที่เกิดประโยชน์กับทุกคนมากที่สุด

    เนื่องจากสถาพพื้นที่โดยรอบโบสถ์วัดแก่นเหล็ก ในปัจจุบันมีสภาพทรุดโทรม และไม่ได้รับการบำรุงดูแล รักษา พื้นที่ไม่ได้ถูกใช้งานหรือทำกิจกรรมเหมือนในอดีต เครื่องเล่นออกกำลังกายเกิดสนิมจากการโดนแดดโดนฝน เป็นเวลานาน ไม่สามารถใช้งานได้ พื้นที่นั่งเล่นหน้า โบสถ์ทรุดโทรมค่อนข้างแห้งแล้ง ทำให้คนในชุมชนและ สถาปนิกจึงร่วมหารือ ประชุม พูดคุยถึงการพัฒนาพื้นที่ลานหน้าโบสถ์วัดแก่นเหล็ก ให้กลับมามีชีวิตชีวาและ คึกคัดดังกาลก่อน

    ทางทีมสถาปนิกได้ออกแบบให้พื้นที่หน้าโบสถ์ มีความร่มรื่น ด้วยการปลูกไม้ยืนต้น มีม้านั่งสำหรับพูดคุย พบปะกันบริเวณใต้ต้นไม้ มีพื้นที่ออกกำลังกาย สำหรับชุมชน และสนามเด็กเล่นสำหรับเด็ก ๆอยู่ใกล้ๆ กับพื้นที่ออกกำลังกาย เพื่อให้ผู้ใหญ่ในมองเห็น สอดส่องดูแลเด็ก ๆขณะเล่นใกล้ๆกับบ้าน และพื้นที่ พักผ่อน ที่สำคัญทำให้พื้นที่บริเวณด้านหน้าโบสถ์ วัดแก่นเหล็กมีความสวยงาม ร่มรื่น และเป็นพื้นที่ ดึงดูดแก่นักท่องเที่ยว

แกลเลอรี่

ดูทั้งหมด

ผู้ร่วมสนับสนุนโครงการ

ชุมชน

ชุมชนวัดแก่นเหล็ก​​​
วัดแก่นเหล็ก​​
เจ้าอาวาสวัดแก่นเหล็ก​
พระอธิการพิชาญ จนฺทสิริ​
พี่ยอด​
พี่ดอน​
ป้ามาลิน​
ลุงกาเหว่า​
ร้านก๋วยเตี๋ยวเจ๊นก​
ลุงนิพนธ์​
ป้าแป้น​
ป้าหมู​
พี่ๆน้องๆ ในชุมชนวัดแก่นเหล็ก

ท้องถิ่น

เทศบาลเมืองเพชรบุรี
   ยุทธ อังกินันท์ นายกเทศมนตรี​บ้านแหลม
   พลยุทธ อังกินันท์ รองนายกฯ​
   กองช่าง
สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเพชรบุรี​
สำนักงานท่องเที่ยวและกีฬา
จังหวัดเพชรบุรี

ภาครัฐ

โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดแก่นเหล็ก​
นางสมรักษ์ ชื่นอร่าม ผู้อำนวยการ

ถนนคลองกระแชง

ตลาดริมน้ำ

วัดเกาะ

วัดแก่นเหล็ก

ขั้นตอนการทำงาน

ถนนคลองกระแชง

ตลาดริมน้ำ

วัดเกาะ

วัดแก่นเหล็ก

ขั้นตอนการทำงาน